Unha clase saltando con Baumgartner

O pasado 6 de novembro comezamos a falar das capas da atmosfera na clase de Ciencias de 1º da ESO, e nada mellor que abranguer os contidos dende un evento de actualidade coñecido pola maioría do alumnado: O salto dende a estratosfera de Félix Baumgartner.

Para esta clase baseámonos no artigo Física tras el Gran Salto escrito por Vicente Montes para o Faro de Vigo. Aínda que se tratan aspectos que superan a un alumno de 1º da ESO, si que aporta moitos datos e exemplos moi aproveitables para unha clase de Ciencias.

As alumnas Bibiana e Laura estiveron tomando notas sobre todas as reflexións e ideas que xurdiron esa día na aula e os seus apuntamentos son a base deste artigo:

O Grande Salto

Félix Baumgartner saltou dende a estratosfera, onde está a capa de ozono, a 39 km do chan. Vimos na clase que era a segunda das catro capas que formaban a atmosfera e que ía dende os 10 km ata os 50 km sobre o nivel do mar.

 Que tivo que ter en conta Félix para preparar o salto?

Pablo apuntou as seguintes variables: temperatura, presión, velocidade.
Santiago dixo que había que previr os mareos que lle podían dar a Félix.
Tamén se falou dos cartos que custaría e que necesitaríamos un bon patrocinador.

Temperatura

Polo visto na clase, sabemos que a 39 km de altura non debe ir moito frío polo efecto producido polo ozono, que mantén as radiacións ultravioletas emitidas polo Sol. Pero ao deixar a troposfera e entrar na estratosfera entre o km. 10 e o 20. as temperaturas poden baixar a 50º baixo cero, polo que necesitamos un traxe especial que soporte estas temperaturas tan baixas.  Todo o contrario que na viaxe ao centro da Terra que nos ensinou Noelia no que eran altísimas.

Presión

Vimos na clase que a presión diminúe cando ascendemos pola atmosfera. Tamén reparamos que a cápsula de Félix se abriu pouco a pouco. que exemplos coñecemos na nosa vida diaria onde acontece algo similar?

Alba dixo unha botella de coca-cola que se axitamos moito (aumenta a presión) logo ao abrir a coca-cola sube e o aire sae da botella con forza.

Rocio P. falou dun globo desinflándose que ao soltalo vai voando ata que se lle acaba o aire que leva dentro.

Este proceso onde se iguala a presión da cápsula chámase despresurización. A cápsula tiña que abrirse pouco a pouco, como cando unha ola a presión vai soltando aire. Se non estouparía!

Para entender que acontece coa presión segundo imos ascendendo déronnos este dato: a 19km. de altura a auga ferve a 37ºC, que é a temperatura da sangue da Félix! Na  viaxe ao centro da Terra tamén a presión era o maior obstáculo.

Mareos

Santiago preocupouse polos mareos de Félix ao caer da estratosfera. Vimos que Félix comezaba a dar voltas e preguntámonos que lle podía pasar. Despois de varias ideas o propio Santiago deu coa solución: Acontece como nunha lavadora que dá voltas a toda velocidade e o sangue pégase á cabeza e ás pernas como se fora a roupa ao tambor. Esta forza chámase centrífuga. Tamén pensamos que se o sangue se acumula en brazos e pernas podían estoupar as veas producíndose hemorraxías.

Era imprescindible que correxira a postura e volvera ao equilibrio.

Velocidade

A que velocidade baixa Felix?

Aitor comenta que na caída collemos moita velocidade e vai aumentado ata que abrimos o paracaidas.

Concluímos que non era así, que o aire, cando se facía máis denso, freaba a caída. Puxemos o exemplo das gotas de chuvia. Se non foran freadas polo aire, serían bombas que caerían a 200 km/h e caen a 30 km/h!

Para finalizar observamos o seguinte vídeo sobre o acontecemento e falamos sobre como se vía a Terra a esa altura: